Raşid Halifelerin şahsiyet ve uygulamaları hakkında değişik kanaatlere sahip olan Şîa ve Ehl-i Sünnet, temel müştereklerine rağmen farklı iki fıkhî ve kelâmî yapıya sahiptirler. Bu nedenle müntesipleri arasında da farklı iki bireysel ve toplumsal yapı oluşmuştur. Bu iki ekole mensup fert ve toplumlar arasında meydana gelen dinî düşünce farklılıklarının anlaşılıp doğru değerlendirilmesi için, bu fırkaların nasıl ortaya çıkıp şekillendiğini, bu şekillenmenin hangi faktör ve yapılanmaların etkisi altında geliştiğini tesbit etmek gerekmektedir. Bu bağlamda büyük önemi haiz olan şey, iki ekolün siyasal düşüncesinin hangi temellere dayalı olduğu ve ne gibi faktörlerden etkilendiği hususudur. Çünkü söz konusu iki mezhebin siyasal, sosyal, hatta fikrî ve kültürel yapıları, ister istemez bu özelliklerin etkisi altında gelişmektedir. Bu özellikler bilinmedikçe ve sonuçları doğru değerlendirilmedikçe iki fırkanın temel yapıları gerçek manada anlaşılamayacaktır.