Yu­suf Ka­ra­li ho­ca Os­man­lı­dan Cum­hu­ri­ye­te in­ti­kal eden, iki dö­ne­min de zor­luk­la­rı­nı ve im­kân­la­rı­nı gö­ren bir nes­le men­sup. Ze­kâ­sı ve ça­lış­kan­lı­ğı­nın da yar­dı­mıy­la iyi ye­tiş­miş. Fa­kat Bi­rin­ci Dün­ya Sa­va­şı şart­la­rı, ar­dın­dan ge­len sı­kın­tı­lı yıl­lar, ni­ha­yet 1924 yı­lın­da med­re­se­le­rin ka­pa­tıl­ma­sı öğ­ren­dik­le­ri­ni öğ­ret­me ve mes­le­ği­ni ic­ra et­me im­kân­la­rı­nı elin­den al­mış, sta­tü ve oto­ri­te­si­ni ge­çer­siz kıl­mış, ni­ha­yet onu Ri­zenin sı­nır­lı şart­la­rı­na mah­kum et­miş­ti. Çok­par­ti­li ha­ya­ta ge­çiş­le bir­lik­te di­nî ha­yat­ta or­ta­ya çık­ma­ya baş­la­yan nor­mal­leş­me sü­reç­le­ri Yu­suf Ho­ca gi­bi ze­va­tı hem nis­be­ten ra­hat­lat­mış hem de ders okut­ma im­kân­la­rı­nı ha­zır­la­mış­tı. 
Zor­luk­la­rın, med ve ce­zir­le­rin, ümit ve kor­ku­la­rın, bek­len­ti ve ara­yış­la­rın, mu­ha­le­fet ve in­ti­ba­kın için­den akıp ge­len o nes­lin ha­yat hi­kâ­ye­le­ri bir­çok ba­kım­dan öğ­re­ti­ci bir ma­hi­yet ar­zet­mek­te­dir. Ay­rı­ca ya­kın ta­ri­hi­mi­zin ih­mal edi­len, bi­lin­me­yen, unu­tu­lan hat­ta bel­ge­le­ri iti­ba­riy­le kay­bo­lan kı­sım­la­rı­nı ta­mam­la­ma gi­bi cid­di bir fonk­si­yo­nu da ola­cak­tır.